ადამიანის უფლებების საერთაშორისო კანონმდებლობა, რომიც ასევე ცნობილია როგორ ადამიანის უფლებების საერთაშორისო კანონი, შედგება მთელი რიგი იურიდიული დოკუმენტების, ხელშეკრულებების და კონვენციებისგან, რომლებსაც თან ერთვის დამატებითი პროტოკოლები, ინსტრუქციები, დეკლარაციები და რეკომენდაციები, და რომლებიც მიღებულია საერთაშორისო დონეზე. გარდა ამისა, არსებობს აგრეთვე სამართლებრივი ინსტრუმენტები, რომლებიც მიღებულია რეგიონულ დონზე.ადამიიანის უფლებების საერთაშორისო კანონმდებლობა ხშირად ასახულია და განმტკიცებულია ეროვნულ კანონმდებლობაში და კონსტიტუციებში.

ადამიანის უფლებების საერთაშორისო ხელშეკრულებების წევრი-სახელმწიფოები ვალდებული არიან პატივი სცენ, დაიცვან და განახორციელონ ადამიანის უფლებები. სახელმწიფოები, რომლებმაც მოახდინეს ადამიანის უფლებების ხელშეკრულებების რატიფიცირება, ვალდებული არიან მოახდინონ თავიანთი ეროვნული სამართლებრივი სისტემების ადაპტირება, რათა განახორციელონ, პატივი სცენ და დაიცვან ადამიანის უფლებები ადგილობრივ დონეზე.

არსებობს აგრეთვე რეგიონული და საერთაშორისო საჩივრების მექანიზმები, რომლებიც შექმნილია სახელმწიფოების, ჯგუფების და ინდივიდებისთვის, და რომლებიც ავსებენ საერთაშორისო ადამიანის უფლებების კანმდებლობის სისტემას და უზრუნველყოფენ მის ეფექტურობას. ასეთია:

ეროვნულ დონზე საჩივრების მექანიზმები ხშირად წარმოდგენილია ომბუდსმენის ინსტიტუტებით, ადამიანის უფლებების დამცველებით, ადამიანის უფლებების დაცვის ეროვნული ორგანიზაციებით და ადამიანის უფლებათა კომიტეტებით.

ადამიანის უფლებათა ფუნდამენტური კანონმდებლობა

ადამიანის უფლებების შესახენ ფუნდამენტური საერთაშორისო საკანონმდებლო დოკუმენტია ადამიანის უფლებების საყოველთაო დეკლარაცია, რომელიც მიიღო გაერთიანებული ერების გენერალურმა ასამბლეამ 1948 წლის დეკემბერში.

გაეროს წესდების პრეამბულა და პარაგრაფები 1, 55 და 56 განსაზღვრავს ადამიანისუფლებების კანონმდებლობის ძირეულ პრინციპებს.

ადამიანის უფლებების საერთაშორისო კანონმდებლობა

ადამიანის უფლებების საყოველთაო დეკლარაცია არის ადამიანის უფლებების საერთაშორისო კანონმდებლობის ნაწილს, რომელიც ასევე შეიცავს:

ადამიანის უფლებების საერთაშორისო კანონმდებლობა წარმოადგენს ძირეულ სამართლებრივ საფუძველს მსოფლიოს მასშტაბით ადამიანის უფლებების დაცვისთვის. მისი შექმნიდან დღემდე, საერთაშორისო კანონმდებლონა უფრო განივრცო და განვითარდა ადამიანის უფლებების დაცვის დამატებითი ინსტრუმენტებით და მათი შესაბამისი პროტოკოლებით.

ადამიანის უფლებების საერთაშორისო სამართლებრივი ინსტრუმენტები

ადამიანის უფლებების დამატებითი საერთაშორისო სამართლებრივი ინსტრუმენტები

ადამიანის უფლებების საერთაშორისო კანონმდებლობასთან და მასთან ასოცირებულ შეთანხმებებსა და იურიდიულ ინსტრუმენტებთან ერთად, არსებობს მრავალი სხვა იურიდიული ინსტრუმენტი, რომლებიც ემსახურება მსოფლიო მასშტაბით ადამიანის უფლებების დაცვას. ისინი ჩამოთვლილია ქვემოთ იმ თანმიმდევრობით, როგორც ეს მოცემულია გაეროს ადამიანის უფლებების უმაღლესი კომისრის ოფისის ვებ-პორტალზე, როგორც ადამიანის უფლებების საერთაშორისო ინსტრუმენტები.

ადამიანის უფლებების და ათასწლეულის ასამბლეის მსოფლიო კონფერენცია

თვითგამორკვევის უფლება

ადგილობრივი ხალხების და უმცირესობების უფლებები

დისკრიმინაციის პრევენცია

ქალთა უფლებები

ბავშვთა უფლებები

ხანდაზმულ პირთა უფლებები

შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა უფლებები

ადამიანის უფლებები სამართლის აღსრულებაში: დაკავებულ და დაპატიმრებულ პირთა დაცვა

სოციალური კეთილდღეობა, პროგრესი და განვითარება

ადამიანის უფლებების უზრუნველყოფა და დაცვა

ქორწინება

ჯანმრთელობის უფლება

მუშაობის უფლება და დასაქმების სამართლიანი პირობები

შეკრებების და გაერთიანების თავისუფლება

მონობა, მონობის მსგავსი პრაქტიკა და იძულებითი დასაქმება

მიგრანტების უფლებები

მოქალაქეობა, მოქალაქეობის არქონა, თავშესაფარი და ლტოლვილები

ომის დანაშაული, კაცობრიობის წინაშე დანაშაული, მათ შორის, გენოციდი

ჰუმანიტარული კანონმდებლობა

ადამიანის უფლებების დაცვის რეგიონული სამართლებრივი ინსტრუმენტები

ადამიანის უფლებების დაცვის საერთაშორისო კანონმდებლობის გარდა არსებობს რეგიონული სამართლებრივი ინიციატივები ადამიანის უფლებების დასაცავად და საერთაშორისო კანონმდებლობის რეგიონულ დონეზე განხორციელების უზრუნველსაყოფად.

ადამიანის უფლებების რეგიონული კანონმდებლობის მაგალითებია:

ადამიანის უფლებების საერთაშორისო ორგანიზაციები

ძირითადი ლინკები და რესურსები:

ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარი

უფლებათა ინფორმაცია

გაეროს ადამიანის უფლებების საყოველთაო დეკლარაცია

ახალგაზრდები ადამიანის უფლებებისთვის

 

[1] გაერთიანება ადამიანის უფლებებისთვის